Pierwsza pomoc w omdleniu polega na szybkim przywróceniu świadomości osobie, która w naszej obecności straciła przytomność. Definicją omdlenia będzie krótkotrwałe niedotlenienie mózgu, spowodowane najczęściej gwałtowną zmianą pozycji, długotrwałym przebywaniem w pozycji stojącej w „dusznym” pomieszczeniu, emocjami.
Kiedy dochodzi do omdlenia?
Omdlenie może mieć wiele różnych przyczyn i może wystąpić w różnych sytuacjach. Omdlenie, znane również jako utrata przytomności, występuje wtedy, gdy mózg nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu przez krótki czas. Omdlenie może mieć różne przyczyny, takie jak:
- Nagłe zmniejszenie przepływu krwi do mózgu: Może to być spowodowane nagłym spadkiem ciśnienia krwi, niewłaściwym funkcjonowaniem serca, zaburzeniami rytmu serca lub nagłym niedokrwieniem mózgu.
- Stres emocjonalny lub psychiczny: Nagłe stresujące sytuacje, lęk, strach lub silne emocje mogą prowadzić do omdlenia.
- Odwodnienie: Brak odpowiedniej ilości płynów w organizmie może prowadzić do spadku ciśnienia krwi i omdlenia.
- Niedobór tlenu: Zdarza się, że w niektórych sytuacjach, na przykład podczas gwałtownego wysiłku fizycznego lub przebywania na dużych wysokościach, organizm nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu, co może prowadzić do omdlenia.
- Inne przyczyny: Omdlenie może być spowodowane także przez problemy z cukrem we krwi, zaburzenia równowagi elektrolitowej, skurcze naczyniowe, niewłaściwe funkcjonowanie tarczycy lub działanie niektórych leków.
Jaka jest różnica między omdleniem a zasłabnięciem?
Terminy „omdlenie” i „zasłabnięcie” często są używane zamiennie, ale mogą różnić się nieco w zależności od kontekstu. Oto ogólne różnice między nimi:
Omdlenie:
- Omdlenie jest stanem, w którym dochodzi do utraty przytomności na krótki czas.
- Zwykle jest spowodowane nagłym spadkiem przepływu krwi do mózgu, co prowadzi do tymczasowego niedotlenienia mózgu.
- Omdlenie może być spowodowane przez różne czynniki, takie jak nagłe zmniejszenie ciśnienia krwi, zaburzenia serca, stres emocjonalny, odwodnienie itp.
- Osoba, która omdla, traci przytomność, może mieć bladą skórę, spowolnione tętno i oddychanie. Po omdleniu zwykle szybko dochodzi do powrotu przytomności.
Zasłabnięcie:
- Zasłabnięcie jest bardziej ogólnym terminem i odnosi się do utraty sił, osłabienia, upadku lub utraty równowagi.
- Zasłabnięcie niekoniecznie wiąże się z utratą przytomności.
- Może mieć różne przyczyny, takie jak zmęczenie, niedobór jedzenia, odwodnienie, niedociśnienie, stres, długotrwałe stanie w pozycji pionowej itp.
- W przypadku zasłabnięcia osoba może czuć się słaba, tracić równowagę, odczuwać zawroty głowy, ale nie traci przytomności.
Podsumowując, omdlenie jest rodzajem zasłabnięcia, w którym dochodzi do utraty przytomności na krótki czas, podczas gdy zasłabnięcie może obejmować różne stany osłabienia, ale niekoniecznie prowadzi do utraty przytomności.
Udzielenie pierwszej pomocy w omdleniu
Z punktu widzenia pierwszej pomocy w omdleniu, definicją omdlenia może być sytuacja, w której człowiek upada na naszych oczach, oddycha, a w wyniku naszych działań, szybko i sprawnie odzyska świadomość. Właściwe działanie może spowodować, że w ciągu 2-3 minut sytuacja, która wydawała się nam trudna, stanie się znacznie łatwiejsza do opanowania.
Sytuacje, w których przytomny poszkodowany może sam o sobie decydować
W gruncie rzeczy zdecydowanie korzystniej jest udzielać pierwszej pomocy osobie, która odzyskała przytomność, niż czekać na zespół ratownictwa medycznego z poszkodowanym nieprzytomnym lub z ograniczoną świadomością.
Typową reakcją na omdlenie jest rzucenie hasła „Ratunku!! albo „wezwijcie pogotowie”. A jest to zdecydowanie za mało.
Osoby udzielające pierwszej pomocy przede wszystkim muszą wykazać się umiejętnościami przywódczymi i działać adekwatnie i właściwie, delegując odpowiednie zadania w taki sposób, by pozostali uczestnicy działań mogli wykonać je zgodnie z oczekiwaniem. Innymi słowy, należy ich przygotować, przekazując odpowiednie informacje.
Jesteśmy też zwolennikami sytuacji, w której to sam poszkodowany rozmawia z dyspozytorem medycznym i wspólnie podejmują decyzję. Taka sytuacja jest możliwa, kiedy poszkodowany jest świadomy i może sam podejmować decyzje. Proste pytania mogą podpowiedzieć nam z kim mamy do czynienia, jednakże by tak się stało, potrzebujemy osoby przytomnej.
Pierwsza pomoc w omdleniu – ocena sytuacji
Człowiek przewraca się na naszych oczach i oddycha.
Zanim zaczniemy udzielać pierwszej pomocy w omdleniu, powinniśmy ustalić, kiedy poszkodowany się przewrócił oraz czy oddycha.
Oczywiście każdy absolwent naszych kursów pierwszej pomocy doskonale wie, że aby wyciągnąć takie wnioski należy wykonać ocenę – przytomność, drożność, oddech. Jeżeli tego nie robimy, może doprowadzić to do błędnych decyzji.
Pierwsza pomoc w omdleniu polega na podniesieniu nóg i rąk do góry
Ponieważ zastosowane czynności u osób z tendencjami do omdleń przynoszą bardzo szybkie i konkretne korzyści, warto je zastosować.
Chwytamy więc nogi za okolice kostek i wynosimy oburącz ku górze, a następnie przyjmujemy pozycję na jedno kolano. Nastęcpnie kładziemy obie nogi na udzie naszej nogi zewnętrznej.
W ten sposób nie trzeba dźwigać nóg, które mogą być ciężkie. Można również wesprzeć się jakimś przedmiotem, jak krzesło i na tym przedmiocie ułożyć nogi poszkodowanego. Ręce leżącej osoby również wynosimy do góry i albo trzymamy wysoko, albo opieramy o uda poszkodowanego. Takie działanie wykonujemy przez 60 sekund. Dłużej nie ma sensu, gdyż jeżeli jest to omdlenie, to w zupełności wystarczy. Jeżeli osoba w tym czasie nie odzyska świadomości, nadal będzie nieprzytomna lub splątana, oznacza to, że problem leży gdzieś indziej.
Pozycja bezpieczna kolejnym etapem udzielania pierwszej pomocy w omdleniu
Jeżeli nasze działania nie przyniosą efektu, po powtórnej ocenie przytomności, drożności i oddechu układamy poszkodowanegow pozycji bezpiecznej. Jest to optymalny moment na wezwanie zespołu ratownictwa medycznego. Nasze działania trwają maksymalnie 90 sekund. Opóźnienie to, przy osobie oddychającej, nie jest znaczące, a działanie, które wówczas podejmujemy może przynieść bardzo dobre korzyści. Dzięki takiemu udzielaniu pierwszej pomocy jest spora szansa, by nasz nieprzytomny poszkodowany szybko odzyskał przytomność. Trzeba zawsze wiedzieć, czy człowiek jest przytomny, ma drożne drogi oddechowe i czy oddycha.
Pierwsza pomoc w omdleniu – kiedy zaniechać opisanych czynności?
Nie ma sensu wynosić nóg i rąk do góry, jeżeli nasz poszkodowany uskarżał się na ból w klatce piersiowej, a chwilę po tym osunął się na podłogę i wciąż oddycha. Doszukujemy się wówczas problemów kardiologicznych, jako przyczynę utraty tej przytomności.
Drugą sytuacją, o której należy pamiętać, jest ta w której poszkodowany uskarżał się na problemy z oddychaniem. Jednakże na uwagę zasługują w tym przypadku fizyczne problemy z oddechem, które zwykle generują dźwięki. Wyraźnie słychać, że z klatki piersiowej wydobywają się świsty lub bulgotanie. Wówczas pierwsza pomoc w omdleniu będzie inna, gdyż powód utraty przytomności najpewniej wynika również z problemów z sercem lub układem oddechowym. Układamy takiego człowieka w pozycję bezpieczną i obserwujemy czy oddycha.
Podczas upadku np. w toalecie może dojść do sytuacji, w której poszkodowany uderzy głową o kaloryfer, stół czy umywalkę. Wówczas działamy tak, jak w urazie głowy, czyli podczas wypadku. Koncentrujemy się na zapewnienie drożności dróg oddechowych, sprawdzamy oddech i jeżeli poszkodowany nadal leży wzywamy ZRM nie ruszając poszkodowanego. Natomiast jeżeli będzie chciał wstać, pozwalamy mu przyjąć pozycję siedzącą lub półsiedzącą.
Wspomnianego na początku wpisu działania nie podejmujemy również, gdy sytuacja jest przewlekła. Chory leży w łóżku, czuje się źle, osłabiony prosi o pomoc, zaostrza się jakaś jednostka chorobowa. Jeżeli jest nieprzytomny, oddycha, kładziemy od razu na bok, mimo że jesteśmy świadkami tej sytuacji. Podnoszenie nóg i rak ku górze nic nie da.
Czy zawsze przy omdleniu trzeba wezwać pogotowie ratunkowe?
W przypadku omdlenia nie zawsze konieczne jest wezwanie pogotowia ratunkowego. Oto kilka czynników, które mogą pomóc w podjęciu decyzji:
- Czas trwania omdlenia. Jeśli omdlenie trwa tylko przez krótki czas (kilka sekund do kilku minut) i osoba szybko powraca do przytomności, może nie być konieczne natychmiastowe wezwanie pogotowia. W takim przypadku można monitorować stan osoby i udzielić jej wsparcia.
- Przyczyna omdlenia. Jeśli przyczyną omdlenia był zauważalny czynnik, na przykład długotrwałe stanie w upale, intensywny wysiłek fizyczny lub silne emocje, i osoba szybko powraca do przytomności, to zazwyczaj nie wymaga to natychmiastowego wezwania pogotowia.
- Obecność urazu. Jeśli omdlenie jest związane z upadkiem lub urazem, zwłaszcza jeśli osoba wydaje się być poważnie kontuzjowana, konieczne jest wezwanie pogotowia ratunkowego.
- Częstość i nasilenie omdleń. Jeśli omdlenia są powtarzające się, nawracające lub osoba ma wcześniejszą historię poważnych incydentów związanych z utratą przytomności, wtedy warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą, aby ocenić przyczyny i możliwe dalsze działania.
Odpowiednie umiejętności i przygotowanie mogą okazać się zbawienne w trudnych sytuacjach. Dlatego tak dużym zainteresowaniem cieszy się nasz indywidualny kurs pierwszej pomocy. Po takim przeszkoleniu każdy będzie czuł się pewnie i kompetentnie do podejmowania trudnych decyzji.
Pierwsza pomoc w omdleniu w punktach
Oto kilka wskazówek dotyczących udzielania pierwszej pomocy w przypadku omdlenia:
- Zachowaj spokój: Pozostań spokojny i zachowaj panowanie nad sytuacją. Omdlenie zwykle trwa tylko przez krótki czas, a osoba często powraca sama do przytomności.
- Upewnij się, że miejsce jest bezpieczne. Sprawdź, czy nie ma żadnych przeszkód wokół osoby omdlewającej, które mogłyby jej zaszkodzić. Upewnij się, że jest odpowiednio podparcie, aby uniknąć dalszych obrażeń.
- Sprawdź oddech i tętno. Po omdleniu sprawdź, czy osoba oddycha normalnie. Jeśli nie oddycha lub nie ma tętna, przystąp natychmiast do resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) i wezwij pomoc medyczną.
- Ułóż osobę w pozycji leżącej. Delikatnie połóż osobę na płaskiej powierzchni, preferowanej jest podłoże miękkie, takie jak mata lub poduszka. Unikaj ruchów gwałtownych, aby uniknąć dodatkowych urazów.
- Podniesienie nóg. Jeśli masz pewność, że osoba nie ma obrażeń kręgosłupa i nie ma podejrzenia złamań, podniesienie nóg powyżej poziomu serca może pomóc w poprawie krążenia krwi do mózgu.
- Rozluźnij ubranie. Jeśli ubranie osoby jest obcisłe lub ogranicza swobodne oddychanie, poluzuj je, aby ułatwić przepływ powietrza.
- Monitoruj stan świadomości. Obserwuj stan świadomości osoby i reaguj na ewentualne zmiany. Jeśli osoba nie powraca do przytomności w ciągu kilku minut lub jeśli omdlenie jest związane z upadkiem lub urazem, wezwij natychmiast pomoc medyczną.