Złamania kości to powszechne urazy, które mogą dotknąć każdego z nas, niezależnie od wieku i trybu życia. Mogą one wystąpić w wyniku wypadków, upadków, sportowych kontuzji, a nawet w codziennych sytuacjach. Znajomość zasad udzielania pierwszej pomocy w przypadku złamań jest niezwykle ważna, ponieważ szybkie i prawidłowe działanie może zapobiec dalszym komplikacjom oraz przyspieszyć proces leczenia. W tym artykule omówimy, jak rozpoznać złamanie kości oraz jakie kroki podjąć, aby skutecznie pomóc poszkodowanemu przed przybyciem fachowej pomocy medycznej.
Rodzaje złamań kości
Różne rodzaje złamań obejmują:
- Złamanie zamknięte (proste) – złamana kość nie przebiła skóry.
- Złamanie otwarte (złożone) – złamana kość przebija skórę lub rana prowadzi do miejsca złamania. Infekcja i krwawienie zewnętrzne są bardziej prawdopodobne.
- Złamanie zielonej gałązki (złamanie typu greenstick) – małe, smukłe pęknięcie kości. Może wystąpić u dzieci, ponieważ ich kości są bardziej elastyczne niż kości dorosłych.
- Złamanie włoskowate – najczęstszą formą jest złamanie stresowe, często występujące w stopie lub podudziu w wyniku powtarzającego się stresu związanego z czynnościami takimi jak jogging lub bieganie.
- Skomplikowane złamanie – uszkodzeniu ulegają struktury otaczające złamanie. Może dojść do uszkodzenia żył, tętnic lub nerwów, a także do uszkodzenia wyściółki kości (okostnej).
- Złamanie rozdrobnione – kość zostaje rozbita na małe kawałki. Ten typ skomplikowanego złamania goi się wolniej.
- Złamanie z przemieszczeniem – mięśnie są przymocowane do kości za pomocą ścięgien, rodzaju tkanki łącznej. Silne skurcze mięśni mogą uwolnić ścięgno i wyciągnąć kawałki kości. Ten typ złamania występuje częściej w stawach kolanowych i barkowych.
- Złamanie kompresyjne – występuje, gdy 2 kości są dociskane do siebie. Ten typ złamania może wystąpić w kościach kręgosłupa, zwanych kręgami. Osoby starsze, szczególnie te z osteoporozą, są bardziej narażone na ten typ złamania.
Następstwa i konsekwencje złamań kości
Złamania kości, niezależnie od ich rodzaju, mogą prowadzić do poważnych następstw i konsekwencji zdrowotnych. Przede wszystkim, złamania wiążą się z intensywnym bólem, obrzękiem i ograniczeniem ruchomości w uszkodzonym miejscu. W przypadku złamań otwartych dochodzi także do ryzyka infekcji, co może komplikować proces leczenia.
Długoterminowe konsekwencje złamań kości mogą obejmować:
- Zaburzenia funkcji kończyny. W zależności od lokalizacji i rodzaju złamania, może dojść do trwałych ograniczeń ruchomości lub siły w uszkodzonej kończynie.
- Zniekształcenia i skrócenia kończyny. Niewłaściwie leczone złamania mogą prowadzić do zniekształceń kości, co może wymagać interwencji chirurgicznej.
- Przewlekły ból. Nawet po wyleczeniu złamania, niektóre osoby mogą doświadczać przewlekłego bólu w miejscu urazu, co wpływa na jakość życia.
- Artroza. Złamania stawów mogą prowadzić do przedwczesnego rozwoju artrozy, czyli zwyrodnienia stawów, co wiąże się z bólem i sztywnością stawów.
- Komplikacje naczyniowe i nerwowe. Uszkodzenie naczyń krwionośnych i nerwów w wyniku złamania może prowadzić do dalszych powikłań, takich jak zaburzenia krążenia czy utrata czucia w dotkniętym obszarze.
Znajomość potencjalnych następstw złamań kości podkreśla, jak ważne jest prawidłowe udzielanie pierwszej pomocy oraz dalsza profesjonalna opieka medyczna. Szybka interwencja i właściwe leczenie mogą znacząco zredukować ryzyko długoterminowych konsekwencji i poprawić proces rekonwalescencji.
Pierwsza pomoc przy złamaniach kości
Odpowiednia i skuteczna pierwsza pomoc w przypadku złamań jest bardzo ważna. Poruszanie złamanymi kośćmi może zwiększyć ból i krwawienie oraz uszkodzić tkanki w miejscu urazu. Może to prowadzić do komplikacji w późniejszym gojeniu się urazu. Pierwsza pomoc w przypadku złamań polega na unieruchomieniu (ograniczeniu ruchu) uszkodzonego obszaru. W tym celu można użyć wszystkiego, co zapewni sztywność -nawet zwinięty papier. Ważne jest też kontrolowanie wszelkich zewnętrznych krwawień.
Skomplikowane złamania, w których kończyna jest bardzo zdeformowana, mogą wymagać ponownego ustawienia przed usztywnieniem. Powinni to robić tylko ratownicy medyczni lub personel medyczny.
Złamania w takich miejscach, jak czaszka, żebra i miednica, są poważne i tutaj pierwsza pomoc sprowadza się jedynie to wezwania pogotowia i zapewnienia komfortu poszkodowanemu.
W przypadku podejrzenia złamania kości należy:
- Nie ruszać poszkodowanego, chyba że istnieje bezpośrednie zagrożenie, zwłaszcza w przypadku podejrzenia złamania czaszki, kręgosłupa, żeber, miednicy lub kończyny górnej.
- W pierwszej kolejności zająć się krwawiącymi ranami. Zatamuj krwawienie, mocno uciskając miejsce zranienia czystym opatrunkiem. Jeśli kość wystaje, uciskaj brzegi rany.
- Jeśli krwawienie zostanie opanowane, przykryj ranę czymś czystym, lub zabezpiecz opatrunkiem.
- Nigdy nie próbuj samemu upychać lub ustawiać czy prostować złamanych kości.
- W przypadku złamania kończyny należy zapewnić wsparcie i wygodę, np. podłożyć poduszkę pod podudzie lub przedramię. Nie należy jednak powodować dalszego bólu ani niepotrzebnych ruchów złamanej kości. Zastosuj szynę, aby podeprzeć kończynę. Szyny nie muszą być profesjonalnie wykonane. W przypadku niektórych złamań sprawdzą się takie przedmioty jak drewniane deski czy zwinięte czasopisma.
- Należy unieruchomić kończynę powyżej i poniżej złamania.
- W przypadku złamania ramienia lub obojczyka należy użyć temblaka. Jeśli to możliwe, unieś złamany obszar i zastosuj zimny okład, aby zmniejszyć obrzęk i ból.
- Powstrzymaj się od jedzenia lub picia czegokolwiek do czasu konsultacji medyczne, na wypadek gdyby konieczna była operacja.
Ważna jest też wyrozumiałość. Złamania są bardzo bolesne, a powrót do zdrowia bardzo długi, co ma często negatywny wpływ na życie poszkodowanego.
Medevac – kursy pierwszej pomocy
Udzielanie pierwszej pomocy w przypadku złamań kości jest kluczowe, aby zminimalizować ból, zapobiec dalszym uszkodzeniom oraz zwiększyć szanse na pełne wyzdrowienie. Właściwe przeszkolenie w zakresie pierwszej pomocy może znacząco poprawić umiejętności udzielania pomocy w sytuacjach nagłych. Kursy pierwszej pomocy oferują cenne szkolenie teoretyczne i praktyczne, które przygotowują do skutecznego działania w sytuacjach awaryjnych.
Dlaczego warto z nami ukończyć kurs pierwszej pomocy?
- Zwiększenie pewności siebie. Wiedza i umiejętności zdobyte na kursie zwiększają pewność siebie w sytuacjach kryzysowych.
- Ochrona zdrowia i życia. Szybkie i odpowiednie działanie może uratować życie i zapobiec poważnym konsekwencjom zdrowotnym.
- Umiejętność rozpoznawania urazów. Kursy uczą, jak rozpoznać różne rodzaje złamań oraz jakie kroki podjąć, aby udzielić pierwszej pomocy.
- Praktyczne ćwiczenia. Kursy pierwszej pomocy obejmują praktyczne ćwiczenia, które pozwalają na zastosowanie teoretycznej wiedzy w praktyce.
- Aktualne informacje. Kursy dostarczają aktualnych informacji na temat procedur pierwszej pomocy zgodnych z najnowszymi wytycznymi i standardami medycznymi.

